Slaapkamers zijn het privé-domein van de jeugd. De slaapkamer is het rustige oord waar je je in kan terug trekken. Poppenhuizen en knutselhoeken, voor ieder kind is de slaapkamer de plek waar je je zelf kunt uitleven in de eigen belangstelling en hobby. En dat in alle rust, niet gestoord door anderen. In hoeveel slaapkamers zullen in de loop van de tijd niet de meest wilde ideeën bij elkaar gefantaseerd zijn?
Anthony Fokker moet daarop geen uitzondering zijn geweest. Volgens de vertellingen moet hij op jonge leeftijd in zijn ouderlijk huis aan de Kleine Houtstraat in Haarlem ook de zolder in bezit hebben genomen. Daar kon hij zijn ontluikende fantasieën ontwikkelen en uitproberen. Als het maar technisch van aard was dan kon hij daarmee met volle aandacht bezig zijn. Zo moet hij ook van stevig papier en celluloid allerlei vliegtuigmodelletjes hebben gemaakt die, zoals hij hoopte, de zolder in de volle lengte zouden over vliegen. Steeds weer knipte hij een nieuw model uit, ‘die het nu wel moet doen’.
Om het model zijn juiste balans te geven schoof hij een paperclip (ja, die waren er al in die tijd) over de neus van zijn vliegmachine.
Dit moet een waargebeurd verhaal zijn geweest want er zijn foto’s van zijn vliegknutsels overgebleven.

‘Tonny’ Fokker moet goed gekeken hebben naar de vliegverrichtingen van de helden uit zijn tijd. Naar hoe een effectief vliegtuig er uit zou moeten zien was nog de grote vraag. Dat was nog de tijd –begin vorige eeuw- dat pioniers, allen eigenlijk stuk voor stuk amateur vliegtuigbouwers, letterlijk met vallen en opstaan hun vliegtuig ontwerp verbeterden. Was het eendvliegtuig (canard) met het hoogteroer vooraan het antwoord? Moet de vleugel een ronde cirkel zijn of toch recht van vorm? En hoeveel vleugels zijn eigenlijk genoeg om te kunnen vliegen? Zo’n beetje alle uitvoeringen zijn in de begintijd geprobeerd. Met wisselend succes.

Toen Louis Bleriot in 1909 met zijn model XI de wereld versteld liet staan doordat hij het Engelse Kanaal, of La Manche voor zijn landgenoten, over vloog begon men de configuratie van motor, vleugel en staart in die volgorde als de meest geschikte uitvoering te beschouwen. Die opzet werd de decennia die erop volgenden als maatstaf gehouden. Met hier en daar wat uitzonderingen op het thema, maar dat weet iedereen.
Het is opmerkelijk dat de jonge Anthony Fokker een model sneed dat in principe die vorm al volgde. De paperclip was de motor en het model had een vleugel en een soort van staart. De vorm van de staart kwam later terug in zijn Fokker Spin.
Fokker was een pienter baasje die het ver zou schoppen.
In het logo van levend luchtvaart verleden verwerkte ik Anthony’s geesteskind

Met een eigen ontwerp van een vliegtuig. Letterlijk en figuurlijk met vallen en opstaan. Amateur vliegtuigbouwersvan het eerste uur. Anthony Fokker en Frits Koolhoven hebben Nederland naderhand op de wereldkaart gezet als vliegtuigfabrikanten van formaat. De amateur vliegtuigbouw is een wereldwijde bezigheid geworden. In ons land waren Cor Dijkman-Dulkes en Hans van der Berg (en velen daarvoor), die met zelfontworpen vliegtuigen en met wisselend succes probeerden los te komen van de grond, de grote kwartiermakers. Het idee om een eigen vliegtuig te bouwen leefde ook hier bij veel mensen. Toen enkele ondernemende lieden elkaar eenmaal hadden gevonden was de Nederlandse Vereniging van Amateur Vliegtuigbouwers (NVAV) al gauw een feit. De NVAV bestaat intussen ruim 50 jaar. En het resultaat mag gezien worden. Vele projecten van bouwende leden hebben intussen een Bewijs van Luchtwaardigheid ontvangen. En de lijst met lopende projecten is lang en gevarieerd.

Ik schreef en publiceerde het boek over de amateurvliegtuigbouw om twee redenen. Ten eerste om deze boeiende bezigheid in een breed kader te beschrijven. Dus wordt in gegaan op de vroege amateurvliegtuigbouw in Nederland en in andere landen van de wereld. De technische ontwikkelingen en de mensen daarachter, de veiligheid van zelfgebouwde vliegtuigen en er wordt zelfs een snelle blik geworpen in toekomstige ontwikkelingen. Daarnaast geeft het boek een kijkje in wat in ons land op dat gebied zich nu afspeelt. De hoogtepunten (en dieptepunten), de organisatie van de NVAV, een collage van vliegtuigbouw projecten en de contacten met de certificerende overheid. Een overzicht van vliegtuigtypen, die in ons land als bouw-, restauratie- of replicaproject zijn ondernomen, ontbreekt ook niet.